Vandaag gaat onze blog over het bijzondere fenomeen OVERDRACHT.
In zijn algemeenheid kun je stellen dat wij in de omgang met anderen, bewust maar veelal ook onbewust van alles overdragen zoals: gevoelens, verwachtingen, verlangens, vooroordelen etc. We ontwikkelen vanuit ons kind zijn naar volwassene een patroon voor verwachtingen van onszelf en anderen, en van daaruit handelen we elke dag weer opnieuw en komen we in situaties die ontstaan door overdracht.
Zoals al gesteld gebeurt dit in veel gevallen vaak onbewust en hebben we dit dus helemaal niet in de gaten. Toch is het van belang dat we deze overdracht proberen te herkennen zodat we begrijpen waarom we soms zo reageren zoals we reageren, en kunnen we onszelf beter leren begrijpen en daardoor ook anders tegen situaties aankijken, en in de toekomst misschien inzetten door anders te handelen, waardoor dingen ook anders kunnen uitpakken.
We zullen dit uitdiepen in een voorbeeld:
Jeroen heeft een goede jeugd gekend zonder al teveel tegenslagen/verliezen en zelfs in de puberteit, verliep alles naar wens en de relatie met zijn ouders was op een dusdanig goed niveau dat dit alles heeft gemaakt dat hij zich in een veilige omgeving heeft kunnen ontwikkelen, wat Jeroen weer vertrouwen/ zelfvertrouwen heeft gegeven. Doordat Jeroen vertrouwen heeft ontwikkeld maakt het dat hij waarschijnlijk in zijn werkomgeving makkelijk op een leidinggevende zal afstappen met zijn vragen of problemen, hij draagt het vertrouwen over. Als Jeroen een jeugd had gehad, met veel problemen/ strijd en onveiligheid dan zou hij dit in zijn latere leven kunnen overdragen op mensen en situaties die een bepaalde vorm van autoriteit in zich hebben. Jeroen zal dan als dat oude gevoel van strijd en onveiligheid weer naar boven komt, heel anders reageren op autoriteit, terwijl het niets met deze situatie te maken heeft.
Overdrachtsgevoelens kunnen worden opgeroepen door de herkenbaarheid van de situatie, deze lijkt dan op een situatie van vroeger, maar kunnen ook worden opgeroepen door gelijkenis in persoon. Dit maakt vaak wel dat we die gevoelens van overdracht en de verwachtingen die we daarbij hebben projecteren op elke nieuwe situatie terwijl deze volstrekt anders kan zijn. De eerder genoemde leidinggevende kan wel heel anders reageren en juist een gevoel van onveiligheid oproepen, of in nieuwe situaties kan autoriteit helemaal geen rol spelen en door hier juist mee om te gaan zelfs goed voelen, daardoor wordt het een kwaliteit in plaats van een belemmering of bedreiging.
Duidelijk is dus dat overdracht zowel een positieve als negatieve uitwerking kan hebben. Overdracht is er altijd en mag er ook zijn, maar als je je bewust geworden gedrag van overdracht inzet, dan kan een veranderingsproces in gang worden gezet.
Naast overdracht bestaat er ook tegenoverdracht hier zullen we in de volgende blog aandacht aan besteden.
Margot Nollet
Avvenire Coaching en Mediation
