Misschien denk je bij het lezen van de titel waar gaat dit over? In dit blog wil ik je meenemen in een heel belangrijk onderdeel van communicatie namelijk de communicatie zonder woorden. Non-verbale communicatie noemt men ook wel analoge communicatie. Hiermee wordt bedoelt elke vorm van uitwisseling van boodschappen tussen mensen of levende wezens via niet-talige signalen of tekens. Dus ZONDER woorden.
Met de non- verbale communicatie zeg je meer dan uit jouw woorden blijkt. Het is veel meer dan woorden, het belangrijkste element van een communicatieproces. Waarom worden er juist nu zo vaak dingen verkeerd begrepen. Kijk naar het WhatsApp verkeer, men schrijft woorden op maar deze kunnen nogal eens verkeerd gelezen of begrepen woorden. Vooral omdat men niet de non-verbale communicatie en intonatie kan waarnemen. Menig ruzie is al ontstaan door het verkeerd vertalen van woorden omdat de non-verbale communicatie niet zichtbaar was bij de woorden.
Het lichaam zelf en uitdrukkingen van het gezicht zetten woorden kracht bij waardoor de woorden over komen zoals ze ook bedoelt zijn. Of juist niet. Men zegt het een maar het lichaam zendt een hele andere boodschap uit. Men zegt bijvoorbeeld niet boos te zijn, maar het gezicht laat zien dat men geraakt of geïrriteerd is. Hoe vaak vragen mensen niet aan elkaar wat er is. Men zegt dan niets, terwijl het lichaam een heel ander signaal afgeeft. Taal en non-verbale uitstraling is niet congruent op dat moment. wanneer dit wel zo zou zijn dan zou het lichaam dezelfde boodschap uitzenden als wat er wordt gesproken. Dit zorgt bij de ontvanger vaak ook voor een andere reactie, bijvoorbeeld interesse of compassie. Niet geïnteresseerd luisteren, steeds op de computer, telefoon of naar het schrijfblok kijken. Men zegt niets , maar men kan aan alles merken dat er geen interesse is voor degene die een gesproken boodschap uitzend. Is de gezichtsuitdrukking in overeenstemming met de inhoud van de boodschap dan is dat congruent. Het gaat om een heleboel tegelijk, hoe staan de ogen, de mondhoeken, hoe is de spierspanning. Als iemand antwoord met het gaat prima, maar de toon en lichaamshouding zijn vermoeid en lusteloos dan komt dat niet con-gruent over.
Kijk maar eens naar mensen wanneer er wordt gesproken over emoties. Mensen proberen niet te laten zien dat ze geraakt zijn, maar je ziet de emotie terug in hun houding of gelaat. Als je dan benoemt wat je waarneemt komen de emoties vaak alsnog en laat men de emotie zien in haar vorm van verdriet of vreugde.
Mooi is het om naar foto’s te kijken waarbij je niet kan weten wat er zich heeft afgespeeld op het moment dat de foto is genomen. Je kunt zonder woorden waarnemen welke emotie er gespeeld heeft toen de foto gemaakt werd. Kijk naar een moeder die haar kind kust of een volwassen kind die de hand vast heeft van zijn of haar vader. Trots, verdriet, liefde, angst, ziekte, vreugde, irritatie, frustratie enz alles kan men van het lichaam waarnemen zonder verbale communicatie. Onbewust zetten we het de hele dag in en kan men ervaren wat de ander over wil brengen. Ook in het dierenrijk zien we dit gebeuren, een hond die met zijn staart kwispelt als hij blij is, beestjes die bij je komen als je verdrietig bent of gewoon de liefde die je ervaart van een beestje dat niet kan spreken.
Misschien goed om de komende week eens te kijken hoe je zelf in communicatie opereert en wat je bij anderen ziet gebeuren. We zeggen namelijk heel veel zonder te spreken.
Margot Nollet
